Στον νέο αναπτυξιακό, και ειδικότερα στο άρθρο 6 Ν. 4146/2013 (ΦΕΚ Α’ 90), αναφέρεται ρητά η δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους τρίτων χωρών που επιθυμούν να αποκτήσουν ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα να αποκτήσουν μόνιμη άδεια διαμονής ανανεωμένη κάθε 5 έτη, εφόσον είναι ιδιοκτήτες ακινήτων των οποίων η αξία υπερβαίνει τα €250.000.

Σήμερα, δυόμισι χρόνια μετά τη δημοσίευση του πολυδιαφημιζόμενου ευεργετικού νομοθετικού πλαισίου για την ελληνική οικονομία αλλά ταυτόχρονα και για την ελληνική κτηματαγορά, που με το πέρασμα του χρόνου αρχίζει να αφανίζεται, οι πολυπόθητες αγοροπωλησίες εκατομμυρίων ευρώ για ακίνητα όπου οι τιμές έχουν υποχωρήσει έως και 50% σε σχέση με το παρελθόν, δεν έχουν πραγματοποιηθεί, ενώ ταυτόχρονα οι δημοσιεύσεις μιλούν για 547 άδειες παραμονής που δόθηκαν σε πολίτες τρίτων χωρών στην Ελλάδα, οι οποίοι επένδυσαν στην αγορά ακινήτων, με βάση την εφαρμογή του νόμου 4146/2013 για τη «Διαμόρφωση Φιλικού Αναπτυξιακού Περιβάλλοντος για τις Στρατηγικές και Ιδιωτικές Επενδύσεις και άλλες διατάξεις».

Οι περισσότερες άδειες δόθηκαν σε πολίτες από Ρωσία, Αίγυπτο, Ουκρανία, Κίνα, Ινδία, Καναδά και ΗΠΑ. Σε αντίθεση, η Πορτογαλία έχει εκδώσει 1.161 βίζες από το 2012 που ξεκίνησε το πρόγραμμα, εξασφαλίζοντας επενδύσεις ύψους 699 εκατομμυρίων ευρώ κυρίως από Κινέζους, σύμφωνα με στοιχεία,που δημοσιοποίησε το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας, με ελάχιστο τίμημα αγοράς τις 500.000 ευρώ.

Ο νέος ιδιοκτήτης θα είναι αναγκασμένος να μείνει στην Πορτογαλία τουλάχιστον για επτά ημέρες κατά τον πρώτο χρόνο και 14 ημέρες κάθε δύο χρόνια για όσο διαρκεί η 5ετής βίζα του, ενώ θα μπορεί να στείλει τα παιδιά του στα πιο φημισμένα σχολεία και πανεπιστήμια της Ευρώπης.

Στη Βρετανία για παράδειγμα, βίζα δίνεται αυτόματα χωρίς γραφειοκρατία και μεγάλες καθυστερήσεις σε πρόσωπα που επενδύουν τουλάχιστον 1 εκατ. στερλίνες στη χώρα. Σημειώνεται ότι ανάλογο δωράκι σε επενδυτές εκτός Ε.Ε. κάνουν και οι Ισπανοί για αγορά ακινήτου αξίας άνω των 300 χιλ. ευρώ, γεγονός που οδήγησε στην επενδυτική έκρηξη των προηγούμενων ετών. Ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες, για αγορά ακινήτου αξίας άνω των 500 χιλ. δολαρίων, η πράσινη κάρτα είναι δωρεάν και αυτόματα. Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι υποψήφιοι «πελάτες» μας, όπως για παράδειγμα οι Ρώσοι, προτιμούν να επενδύσουν στη γειτονική Τουρκία. Σύμφωνα με την έκθεση του τουρκικού υπουργείου Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας, για το διάστημα Μάιος 2012 – Μάιος 2013 14.599 ξένοι επένδυσαν στη γείτονα αγοράζοντας 13.495 ακίνητα.

Σήμερα, όπου η ανάγκη ανάπτυξης και επένδυσης στην Ελλάδα αποτελεί τη μοναδική διέξοδο, τα αποτελέσματα των επιχειρηματικών αποστολών που διοργανώνονται για την απόκτηση ακίνητης περιουσίας στη χώρα πέφτουν πολλές φορές στο κενό. Δεν είναι δυνατόν οι αποτελούντες των αποστολών να μην γνωρίζουν επακριβώς το νομοθετικό πλαίσιο του Ν. 4146/2013, κάτι το οποίο έχει αναφέρει και σε συνέντευξή του ο επικεφαλής του γραφείου οικονομικών και εμπορικών υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στο Πεκίνο. Συγκεκριμένα, σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ανέφερε ότι οι Κινέζοι δεν γνώριζαν ότι η άδεια παραμονής των 5 ετών που θα αποκτήσουν με αγορά ακινήτου άνω των 250.000 ευρώ θα ανανεώνεται αυτόματα και αυτό αποτελούσε ανασταλτικό παράγοντα επένδυσης.

Επιπλέον οι επαγγελματίες της κτηματαγοράς δεν ενημερώθηκαν για τα απαραίτητα και επακριβές βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσει ο επενδυτής τρίτων χωρών για την εξασφάλιση της πολυπόθητης άδειας διαμονής. Εμείς ως εταιρεία πολλές φορές έχουμε δεχθεί e-mail από υποψηφίους επενδυτές αλλά και από συναδέλφους που αναρρωτιούνταν για τις απαραίτητες διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι υποψήφιοι επενδυτές των 250.000€.

Η άδεια διαμονής για ιδιοκτήτες ακινήτων είναι ένας νέος τύπος άδειας διαμονής και αφορά πολίτες τρίτης χώρας που έχουν λάβει θεώρηση εισόδου, τύπου D, για τον ίδιο σκοπό.

Για να αποκτηθεί η άδεια διαμονής πρέπει να πληρούνται οι κάτωθι προϋποθέσεις:

α) Τα ακίνητα θα πρέπει να ανήκουν κατά κυριότητα, νομή και κατοχή στους ιδιοκτήτες τους.

β) Στην περίπτωση συνιδιοκτησίας ακινήτου, αξίας €250.000, παρέχεται δικαίωμα διαμονής, μόνο εφόσον οι ιδιοκτήτες του ακινήτου είναι σύζυγοι που κατέχουν το ακίνητο εξ αδιαιρέτου. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις συνιδιοκτησίας, το δικαίωμα διαμονής παρέχεται μόνο εάν το ποσό που έχει επενδύσει ο κάθε συνιδιοκτήτης ανέρχεται σε €250.000.

γ) Εάν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου το έχει αποκτήσει μέσω νομικού προσώπου, θα πρέπει να του ανήκουν εξ ολοκλήρου οι μετοχές ή τα εταιρικά μερίδια.

δ) Το δικαίωμα διαμονής παρέχεται και στις περιπτώσεις όπου ο πολίτης τρίτης χώρας είναι ιδιοκτήτης, είτε προσωπικά είτε μέσω νομικού προσώπου, περισσοτέρων του ενός ακινήτων, συνολικής αξίας τουλάχιστον €250.000.

ε) Η τεκμηριωμένη πρόθεση αγοράς ακινήτου, θα πρέπει να αποδεικνύεται με έγγραφα που παρουσιάζουν την οικονομική δυνατότητα (λ.χ. βεβαίωση αναγνωρισμένης τράπεζας Α τάξεως ή επίσημου χρηματοδοτικού οργανισμού ή άλλου αναγνωρισμένου οργανισμού φύλαξης χρεογράφων) με την οποία να πιστοποιείται η ύπαρξη τραπεζικών λογαριασμών ή λοιπών κινητών αξιών, ιδίως ομόλογα ή μετοχές, για την κάλυψη των κεφαλαίων της επένδυσης, τουλάχιστον €250.000 και την πρόθεση του αιτούντα να αγοράσει το ακίνητο (σύμβαση παροχής υπηρεσιών σε δικηγορικό ή σύμβαση ανάθεσης σε κτηματομεσιτικό γραφείο).

στ) Για τους πολίτες τρίτων χωρών που έχουν συνάψει τουλάχιστον δεκαετούς διάρκειας μίσθωση ξενοδοχειακών καταλυμάτων ή τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα, εφόσον το ελάχιστο ύψος της μίσθωσης ανέρχεται σε €250.000 θα πρέπει να προκύπτει από το συμβόλαιο η εφάπαξ καταβολή του μισθώματος που αντιστοιχεί στη δεκαετή μίσθωση του καταλύματος ή των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών.

Εφόσον ο υποψήφιος πληροί τις παραπάνω προδιαγραφές θα πρέπει να ακολουθήσει όλα τα παρακάτω βήματα ώστε να μπορέσει να αποκτήσει την άδεια διαμονής για ιδιοκτήτες ακινήτων .

Βήμα 1ο: Έκδοση θεώρησης εισόδου στην Ελληνική Επικράτεια

Ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση για θεώρηση εισόδου (visa τύπου D) στην ελληνική προξενική αρχή στη χώρα προέλευσης.

Βήμα 2ο: Συγκέντρωση των δικαιολογητικών για έκδοση άδειας διαμονής

Για τη χορήγηση άδειας διαμονής σε ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα αξίας€250.000 απαιτούνται τα κάτωθι δικαιολογητικά:

1. Έντυπο αίτησης εις διπλούν.
2. Τρεις πρόσφατες έγχρωμες φωτογραφίες.
3. Ακριβές φωτοαντίγραφο ισχύοντος διαβατηρίου ή ταξιδιωτικού εγγράφου αναγνωρισμένου από την χώρα μας με την προβλεπόμενη, όπου απαιτείται, ισχύουσα θεώρηση εισόδου.
4. Πιστοποιητικό υγείας από Ελληνικό κρατικό νοσηλευτικό ίδρυμα που θα βεβαιώνει ότι ο υπήκοος τρίτης χώρας δεν πάσχει από νόσημα, το οποίο, σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα και την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Υπάρχουν εξαιρέσεις οι οποίες εξετάζονται κατά περίπτωση.

Επιπρόσθετα, ανάλογα με την περίπτωση, πρέπει να συγκεντρωθούν τα κατωτέρω δικαιολογητικά:

1. Χορήγηση άδειας διαμονής σε πολίτες τρίτων χωρών, ιδιοκτήτες, κατά κυριότητα, νομή και κατοχή, εξ’ ολοκλήρου ή εξ’ αδιαιρέτου, ακινήτων στην Ελλάδα.
2. Αντίγραφο συμβολαίου αγοράς ακινήτου ή ακινήτων αξίας €250.000 τουλάχιστον.
3.Βεβαίωση του συμβολαιογράφου ότι το συμβόλαιο αγοράς καλύπτει τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος για τη χορήγηση αδειών διαμονής σε ιδιοκτήτες ακινήτων στην Ελλάδα (άρθρο 6 παρ. 2 του Ν. 4146/2013).
4.Αποδεικτικό μεταγραφής από το αρμόδιο υποθηκοφυλακείο.
5. Βεβαίωση ασφαλιστικού φορέα για την κάλυψη εξόδων νοσηλείας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

Ακόμη για τη χορήγηση άδειας διαμονής σε πολίτες τρίτων χωρών, που διαθέτουν, ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα μέσω νομικού προσώπου, του οποίου οι μετοχές ή τα εταιρικά μερίδια, τους ανήκουν εξ’ ολοκλήρου. Χρειάζονται όλα τα παραπάνω δικαιολογητικά καθώς και:

1. Αντίγραφο του καταστατικού του νομικού προσώπου όπου θα εμφαίνεται ότι ο πολίτης τρίτης χώρας είναι κάτοχος όλων των εταιρικών μεριδίων ή των μετοχών.
2. Βεβαίωση ασφαλιστικού φορέα για την κάλυψη εξόδων νοσηλείας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

Επιπλέον για τη χορήγηση άδειας διαμονής σε πολίτες τρίτων χωρών που έχουν συνάψει τουλάχιστον δεκαετούς διάρκειας μίσθωση ξενοδοχειακών καταλυμάτων ή τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα.

Χρειάζονται όλα τα παραπάνω δικαιολογητικά καθώς και:

1. Αντίγραφο συμβολαιογραφικού εγγράφου μίσθωσης ξενοδοχειακών καταλυμάτων ή τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα, από το οποίο να αποδεικνύεται η εφάπαξ καταβολή του ποσού των €250.000 και στο οποίο να υφίσταται μνεία για χορήγηση σχετικού σήματος λειτουργίας από τον ΕΟΤ.
2. Πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης αλλοδαπών αρχών, από το οποίο να προκύπτει ο συγγενικός δεσμός.

Βήμα 3ο: Υποβολή των δικαιολογητικών

Οι αιτήσεις για τη χορήγηση των αδειών διαμονής κατατίθενται στην υπηρεσία μιας στάσης της αρμόδιας Διεύθυνσης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης του τόπου ή στην αρμόδια υπηρεσία του Δήμου όπου βρίσκεται το ακίνητο του ενδιαφερομένου, εάν δεν έχει γίνει ακόμη μετάπτωση της οικείας Δ/νσης Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Οι πολίτες τρίτων χωρών μπορούν να συνοδεύονται από τα μέλη της οικογένειάς τους, στα οποία χορηγείται αντίστοιχη θεώρηση εισόδου.

* Ο κ. Θέμης Μπάκας είναι Διευθύνων σύμβουλος του πανελλαδικού κτηματομεσιτικού δικτύου E-Real Estates ΑΕ