Στα επίπεδα του 2009, δηλαδή πριν την κρίση, επιστρέφουν οι τιμές των εμπορικών καταστημάτων σε ορισμένους δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα την Ερμού και την Τσιμισκή στις οποίες επέστρεψε και ο «αέρας».

Όμως, δεν είναι όλοι κερδισμένοι, ενώ η πολυετής κρίση άλλαξε και τον χαρακτήρα σε γνωστές εμπορικές πιάτσες της πόλης. Οι τιμές σε αρκετούς εμπορικούς δρόμους παραμένουν σε χαμηλότερα επίπεδα, αν και έχουν κερδίσει σημαντικό έδαφος σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελλαδικού Δικτύου Κτηματομεσιτών E-Real Estates, στην Ερμού μισθώνονται πλέον καταστήματα με τιμές μεταξύ 220 και 270 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (τ.μ.) ανά μήνα, δηλαδή όσο και το 2009. Στη Βουκουρεστίου οι τιμές έχουν επιστρέψει κοντά στα 200 ευρώ ανά τ.μ. ανά μήνα.

Όμως σε άλλους δρόμους, όπως η Πατριάρχου Ιωακείμ στο Κολωνάκι, στους οποίους οι τιμές το 2009 έφταναν και τα 220 ευρώ ανά τ.μ. τον μήνα, σήμερα κινούνται πολύ χαμηλότερα, μεταξύ 60-90 ευρώ ανά τ.μ. τον μήνα. Ο πεζόδρομος της Χαϊμαντά στο Χαλάνδρι ζωντάνεψε και πάλι, με τις τιμές μέχρι 75 ευρώ ανά τ.μ. τον μήνα, όταν προ της κρίσης έφταναν και τα 100 ευρώ ανά τ.μ.

Η ζήτηση για τα ελάχιστα καλά μαγαζιά σε όλους τους κύριους εμπορικούς δρόμους καταγράφεται, πάντως, αυξητική. Μεγάλες είναι και οι αλλαγές στον χαρακτήρα πολλών εμπορικών δρόμων. Η Τσακάλωφ από πεζόδρομος κυρίως καταστημάτων ένδυσης και με πληρότητες που άγγιζαν το 100% για πολλά χρόνια, πέρασε μια εποχή μεγάλης παρακμής, με τα περισσότερα καταστήματα να παραμένουν ξενοίκιαστα.

Πλέον, όπως λέει ο κ. Θέμης Μπάκας, πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου Κτηματομεσιτών E-Real Estates, «τα τελευταία 2-3 χρόνια ο πεζόδρομος στην καρδιά του Κολωνακίου άλλαξε, τα κλειστά εμπορικά καταστήματα ένδυσης έδωσαν τη θέση τους σε νέα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Τα τελευταία βοήθησαν ώστε να αποκτήσει η Τσακάλωφ την παλιά της αίγλη και τη ζωντάνια που είχε χάσει στην αρχή της κρίσης το κέντρο του Κολωνακίου.

Αντίστοιχα εικόνα με καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (καφέ, εστιατόρια) που έδωσαν ζωή εν μέσω κρίσης, σε μικρότερη κλίμακα όμως, υπάρχουν και στο γνωστό σταυροδρόμι της Βουκουρεστίου με τη Βαλαωρίτου, όπου επίσης επιστρέφει στην κανονικότητα.

Η εικόνα αλλάζει και στη Θεσσαλονίκη, με τον κ. Μπάκα να τονίζει πως «οι τιμές μίσθωσης στην Τσιμισκή, τον εμπορικότερο δρόμο της πόλης, έχουν αυξηθεί αγγίζοντας και τα 140 €/τ.μ. ανά μήνα, ενώ σε πολλά γραφεία υπάρχει λίστα αναμονής ενδιαφερομένων σε περίπτωση που ξενοικιαστεί κάποιο κατάστημα». Επιπλέον, «έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον καταγράφεται για αγορά μισθωμένων καταστημάτων με στόχο την απόδοση και την τοποθέτηση κεφαλαίων προς εξασφάλιση αλλά και για την απόκτηση της χρυσής βίζας από αλλοδαπούς, όπου το αγοράζουν συνεταιρικά με επένδυση τουλάχιστον €250.000 έκαστος».

Η Πάτρα, που φιγουράρει πανελλαδικά ως η δεύτερη πόλη στην αύξηση κλειστών καταστημάτων, έχει δεχθεί μεγάλο πλήγμα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Η πεζοδρόμηση της οδού Ρήγα Φεραίου καθώς και τμήμα της Γεροκωστοπούλου έχουν αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον για το κέντρο της πόλης από την οδό Αράτου έως και την εκκλησία του Αγίου Ανδρέα, αποτελώντας πλέον τη νέα εμπορική πιάτσα. Γενικότερα η Πάτρα τα τελευταία χρόνια δείχνει ότι δεν έχει τη δυναμική να ακολουθήσει την Αθήνα.

Η Καλαμάτα, εξηγεί ο Θ. Μπάκας, «καταγράφει μεγάλη τουριστική αύξηση τόσο σε κρουαζιέρες όσο και στο φαινόμενο βραχυχρόνιας μίσθωσης, μην ξεχνάμε ότι στην τουριστική ανάπλαση της πρωτεύουσας της Μεσσηνίας έχει συμβάλει το αεροδρόμιο της πόλης και η επένδυση του Costa Navarino». Ταυτόχρονα η προσπάθεια του δήμου για αναπλάσεις σε εμπορικούς δρόμους, με ψυχρά υλικά, για διαχείριση κυκλοφορίας κ.λπ., στην κατεύθυνση αναβάθμισης του δημόσιου χώρου (διεύρυνση πεζοδρομίων, χρήση κυβολίθων, δέντρα, φωτισμός κ.ά. σε ολόκληρη την οδό Αναγνωσταρά και σε τμήματα των οδών Ανδρέα Σκιά, Βαλαωρίτου, Πολυχάρους και Γεωργούλη, αποτέλεσε βασικό παράγοντα για αύξηση της εμπορικότητας.

Το κέντρο της Λάρισας έχει ισχυροποιηθεί με τις πεζοδρομήσεις των τελευταίων ετών, με αποτέλεσμα να περιορίσει σε μέγεθος και σε εμπορικότητα άλλους δρόμους. Οι τιμές των ενοικίων έχουν κρατηθεί σταθερές, ενώ περιφερειακά του κέντρου υπάρχουν πολλά ξενοίκιαστα ακίνητα. Στα κεντρικά σημεία της πόλης, όπως στους πεζοδρόμους Ρούσβελτ και Κούμα. Τα ενοίκια σε καταστήματα κυμαίνονται από 60 €/τ.μ. έως και 66 €/τ.μ. τον μήνα τα τελευταία δύο χρόνια, μετά τη μείωση από 20%-35% σε σχέση με το 2010, ενώ για αγορά στους ίδιους δρόμους από 10.000 έως 15.000 €/τ.μ.

Μαγαζιά κυρίως στο παλιό λιμάνι των Χανίων αναζητούν να ενοικιάσουν οι επιχειρηματίες, με τα ενοίκια να κυμαίνονται στα 25-42 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Οι δρόμοι με τη μεγαλύτερη εμπορικότητα εξακολουθούν να είναι η Χάληδων, η Χατζημιχάλη Γιάνναρη και η Σκαλίδη. Μην ξεχνάμε ότι τα Χανιά αποτελούν τουριστικό προορισμό και τον χειμώνα, ενώ το νέο φαινόμενο βραχυχρόνιας μίσθωσης έχει αλλάξει το παλιό λιμάνι και την οικονομική δυναμική της πόλης.

Στο Ηράκλειο, το μισθωτικό ενδιαφέρον εντοπίζεται κυρίως στα καταστήματα εντός των τειχών. Οι οδοί με τη μεγαλύτερη εμπορικότητα παραμένουν η Δαιδάλου, η 1866 και η πλατεία Λιονταριών, με τα ενοίκια να κυμαίνονται σταθερά τα τελευταία δύο χρόνια από 20 έως 50 ευρώ ανά τετραγωνικό.

Η εικόνα στην Ευρώπη και ο «αέρας»

Σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, τα ενοίκια των καταστημάτων στην Ελλάδα κρίνονται ιδιαίτερα ανταγωνιστικά, καθώς υπολείπονται των υπόλοιπων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου. Με τιμές για τα τέλη του 2017, στη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη, το μέσο ενοίκιο ανέρχεται σε 240 και 220 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα, στη δε Ρώμη σε 570 ευρώ/τ.μ., στο Μιλάνο 1.042 ευρώ/τ.μ. Επίσης, στην Κωνσταντινούπολη, το κόστος αγγίζει τα 135 ευρώ/τ.μ. και στο Λονδίνο τα 1.562 ευρώ/τ.μ.

Στην Ερμού, η οποία παραμένει μέχρι και σήμερα ο εμπορικότερος δρόμος της χώρας, ο «αέρας» που έδιναν οι ενδιαφερόμενοι κυμαινόταν μεταξύ 7.000 και 14.000 ευρώ/τ.μ., ενώ σε Κηφισιά, Κολωνάκι και Γλυφάδα, το ύψος του «αέρα» ξεκινούσε από τις 5.000 ευρώ/τ.μ. και μπορούσε να αγγίξει ακόμα και τις 10.000 ευρώ/τ.μ. Μάλιστα, το φαινόμενο αυτό έχει αρχίσει να εμφανίζεται και πάλι από τα μέσα του 2017 όσον αφορά την οδό Ερμού αλλά και την Τσιμισκή, με τον αέρα να διαμορφώνεται ακόμη και 1.000 ευρώ/τ.μ.

Η Ερμού έφτασε πέρυσι να φιγουράρει στη 15η θέση της παγκόσμιας κατάταξης με τις ακριβότερες εμπορικές οδούς του πλανήτη, σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην τελευταία ετήσια έκθεση της αμερικανικής εταιρείας παροχής υπηρεσιών ακινήτων Cushman & Wakefield (στην Ελλάδα εκπροσωπείται από την Proprius). Στην αγορά θεωρούν πως «έχει βάλει πλώρη να επιστρέψει στην πρώτη δεκάδα, στην οποία βρισκόταν την περίοδο πριν από την οικονομική κρίση».